Toros Dağları'nın zirvelerini beyaza bürüyen kardelenler, Antalya'nın Akseki ilçesindeki yaylaları süslemeye başladı. Endemik bir tür olan ve hem süs bitkisi hem de ilaç ve kozmetik sanayisinde kullanılan bu değerli bitkiler, yıllarca yapılan bilinçsiz ve kaçak sökümler nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Bu nedenle Toros Kardeleni (Galanthus elwesii) için hasat yasağı getirildi.
Kardelenlere Hasat Yasağı
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan tebliğe göre, Galanthus elwesii, Cyclamen hederifolium, Cyclamen cilicium ve Eranthis hyemalis türlerinin doğadan toplanması yasaklandı. 14 Aralık 2024 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre, doğadan izinsiz ve kaçak toplama yapan kişi ya da kuruluşlar hakkında Çevre Kanunu ve Tohumculuk Kanunu hükümleri uyarınca cezai işlem uygulanacak.
Yasağın gerekçesi olarak, kardelenlerin doğal popülasyonlarının korunması gösteriliyor. Yıllardır bilinçsizce toplanan kardelen soğanları, bölgedeki doğal çeşitliliği tehdit eder hale geldi. Bu nedenle 5 yıl boyunca hasat yapılmaması kararlaştırıldı.
Kardelenlerin Önemi ve Tehlike Altındaki Durumu
Kardelenler, Toros Dağları'nın simgesi olarak biliniyor. Antalya'nın Akseki ilçesine bağlı Çimi Yaylası, bu nadide bitkinin en yoğun görüldüğü yerlerden biri. Ancak yayladaki kardelen sayısı, bilinçsiz söküm nedeniyle hızla azalmış durumda.
Çimi Yaylası'nda arıcılık yapan Mevlüt Arıcı, yıllar önce her yerin bembeyaz kardelenlerle kaplı olduğunu ancak şimdi kayaların dibinde, karamukların arasında ancak birkaç tane bulabildiklerini belirtiyor. Kaçak söküm ve koruma eksikliği, bu değerli çiçeği yok olma noktasına getirdi.
Toros Kardeleni Neden Önemli?
Toros Kardeleni sadece Türkiye için değil, dünya bitki örtüsü açısından da önemli bir tür olarak kabul ediliyor. Bu bitki, hem süs bitkisi olarak kullanılıyor hem de ilaç sanayisinde önemli bir bileşen olarak değerlendiriliyor. Ancak, kardelenin bu ticari değeri, onu kaçakçılar için cazip hale getiriyor.
Eski Çimi Mahallesi muhtarı Ramazan Ünal, kardelenlerin Toros Dağları'nın beyaz gelinliği olduğunu belirterek, "Eskiden yayla tamamen beyazdı, şimdi kuytularda birkaç kardelen görmek bile mucize" ifadelerini kullandı.
Doğayı Koruma Çağrısı
Bölgedeki yerel halk, kardelenlerin korunması için doğaya saygılı olunması gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar, kardelenlerin yok olmasını engellemek için sürdürülebilir koruma politikaları oluşturulmasını öneriyor.
Kardelenler sadece doğanın değil, aynı zamanda yerel kültürün de bir parçası. Bu nedenle, hem doğal hayatı hem de kültürel mirası korumak adına kaçak söküme karşı daha sert tedbirlerin alınması gerektiği belirtiliyor.
Sonuç olarak, Toros Kardeleni'nin korunması, doğal hayatın devamlılığı açısından kritik önem taşıyor. Akseki'deki kardelenlerin yeniden eski ihtişamına kavuşması için herkesin sorumluluk bilinciyle hareket etmesi büyük önem taşıyor.
